Powiat Nowodworski leży w bezpośrednim sąsiedztwie aglomeracji warszawskiej (w kierunku północno-zachodnim) oraz przy trasie tranzytowej E7 wiodącej na Mazury, Warmię i nad Morze Bałtyckie. To położenie, a także środowisko przyrodnicze - ok. 26% terenów leśnych, potencjalne szlaki wodne na Wiśle, Narwi i Wkrze - zapewniają korzystne warunki rekreacji, sprzyjają rozwojowi turystyki i wypoczynku. Najważniejszymi ośrodkami o walorach krajoznawczo-kulturowych są nastawione na obsługę turystów miejscowości: Modlin, Zakroczym, Nowy Dwór Mazowiecki, Pomiechówek.
Biorąc pod uwagę walory przyrodniczo-krajobrazowe oraz infrastrukturę wypoczynkową, do szczególnie atrakcyjnych miejsc w powiecie należą:
- doliny Wisły i Narwi - układy rzeczne o dużej naturalności, unikalne w Europie,
- Puszcza Kampinoska (Kampinoski Park Narodowy) z terenami przyległymi, na których zlokalizowana jest baza noclegowa, będące zapleczem dla rozwoju turystyki kwalifikowanej,
-
dolina dolnej Wkry w gminach Pomiechówek i Nasielsk, z przyległymi kompleksami leśnymi,
-
okolice Zakroczymia i Modlina, z fortyfikacjami twierdzy wojskowej, zbudowanymi w latach 1806-1812 na polecenie Napoleona, będącymi cennym zabytkiem inżynierii wojskowej,
-
również w gminach: Czosnów, Leoncin, Pomiechówek, Zakroczym oraz w południowej części gminy Nasielsk nad Wkrą występują tereny atrakcyjne przyrodniczo i krajobrazowo, świetne do rekreacji.
Biorąc pod uwagę walory przyrodniczo-krajobrazowe oraz infrastrukturę wypoczynkową, do szczególnie atrakcyjnych miejsc w powiecie należą:
- doliny Wisły i Narwi - układy rzeczne o dużej naturalności, unikalne w Europie,
- Puszcza Kampinoska (Kampinoski Park Narodowy) z terenami przyległymi, na których zlokalizowana jest baza noclegowa, będące zapleczem dla rozwoju turystyki kwalifikowanej,
- dolina dolnej Wkry w gminach Pomiechówek i Nasielsk, z przyległymi kompleksami leśnymi,
- okolice Zakroczymia i Modlina, z fortyfikacjami twierdzy wojskowej, zbudowanymi w latach 1806-1812 na polecenie Napoleona, będącymi cennym zabytkiem inżynierii wojskowej,
- również w gminach: Czosnów, Leoncin, Pomiechówek, Zakroczym oraz w południowej części gminy Nasielsk nad Wkrą występują tereny atrakcyjne przyrodniczo i krajobrazowo, świetne do rekreacji.
Dominujące formy rekreacji
- wypoczynek weekendowy nad wodą lub w lesie, z wykorzystaniem ogólnodostępnych obiektów noclegowych lub domków letniskowych,
- pobyty w gospodarstwach agroturystycznych (głównie wakacje),
- ekoturystyka oraz wycieczki rowerowe i piesze (Kampinoski Park Narodowy).
Baza noclegowa
Funkcjonuje kilka większych obiektów turystycznych oraz nieduże pensjonaty, które łącznie z kwaterami prywatnymi dla turystów, zapewniają idealne warunki do wypoczynku w naturalnym środowisku. W Kampinoskim Parku Narodowym na terenie powiatu i poza nim znajduje się 27 miejsc do biwakowania i 17 parkingów turystycznych. Specyfiką powiatu są liczne domy letniskowe, budowane w istniejących jednostkach osadniczych lub tworzące odrębne zespoły budownictwa rekreacyjnego. Największa koncentracja tych obiektów występuje w gminach Pomiechówek i Czosnów.
Unikalny potencjał ekologiczny
Powiat Nowodworski wyróżniają szczególne walory przyrodnicze, zarówno w skali kraju jak i Europy. O tak wysokiej pozycji decyduje koncentracja korytarzy ekologicznych (o znaczeniu międzynarodowym), wykształconych w dolinie Wisły i Narwi oraz korytarza ekologicznego (o randze krajowej), powiązanego z doliną Wkry. Ponadto lokalne znaczenie ma ciąg ekologiczny obejmujący środowiska leśne w rejonie Nieporętu (pow. legionowski) łączące się z lasami Puszczy Białej (pow. pułtuski) i Nadbużańskim Parkiem Krajobrazowym, które poprzez dolinę Narwi łączą się z węzłem ekologicznym kotliny Warszawskiej. Ten skoncentrowany ekoukład odgrywa ważną rolę w koncepcji krajowej sieci powiązań przyrodniczych ECONET-POLSKA.
Prawną ochroną objęte są obszary o łącznej
powierzchni 42 236,5 ha
(co stanowi 61% ogólnej powierzchni powiatu) oraz ok.85 pomników przyrody.
Na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody i innych aktów
prawnych na terenie powiatu nowodworskiego zostały ustanowione:
- Kampinoski Park Narodowy o pow. 15 604,5 ha (pow. ogółem 35,7 tys. ha),
- rezerwaty przyrody łącznie o pow. 1354,1 ha,
- obszar chronionego krajobrazu o pow. 26 188,2 ha,
- użytki ekologiczne o pow. 9,1 ha w gminie Nasielsk.
Kampinoski Park Narodowy
Kompleks przyrodniczy uznany w styczniu 2000 r. przez UNESCO za Światowy Rezerwat Biosfery. Jego środkowa i północna część leżą w gminach Leoncin i Czosnów. W niezwykle urozmaiconym krajobrazie parku dominują, kontrastujące ze sobą, wydmy i bagna. Naturalne zasoby flory liczą ponad 1200 gatunków roślin naczyniowych, 120 gatunków mchów, 25 wątrobowców i 50 gatunków porostów. Ocenia się, że na terenie parku może występować połowa fauny Polski, czyli ok. 16500 gatunków zwierząt. Mają tu swoje ostoje ptaki (żuraw, derkacz, bocian czarny, czapla siwa, orlik krzykliwy) oraz ssaki (dzik, sarna, jeleń i łoś - symbol parku). Przedstawicielami drapieżników są m.in. kuny, lisy, jenoty i rysie, które po wielu latach nieobecności powróciły w 1992 roku w puszczańskie ostępy.